ฉีดบาดทะยัก ปวดแขน ไม่ว่าจะเป็นการฉีดวัคซีนโควิด 19 วัคซีนไข้หวัดใหญ่ วัคซีนบาดทะยัก วัคซีนพิษสุนัขบ้า หรือวัคซีนชนิดอื่นที่ฉีดบริเวณต้นแขน หลังฉีดวัคซีนแล้วคงจะมีลักษณะอาการเจ็บแขนกันได้ ซึ่งผู้คนจำนวนไม่ใช้น้อยก็กังวลใจว่าจะได้ผลข้างเคียงพึงระวังจากการฉีดวัคซีนมั๊ย แล้วหากเจ็บแขนข้างหลังฉีดวัคซีนจะผ่อนคลายอาการอย่างไรได้บ้าง
ปวดแขนข้างหลังฉีดวัคซีน อาการนี้ธรรมดาหรือเปล่า ฉีดบาดทะยัก ปวดแขน
ความรู้สึกปวดแขนเป็นอาการทั่วๆไปที่พบได้หลังฉีดวัคซีนเกือบจะทุกชนิด และคงจะประสบอาการข้างเคียงที่ไม่ร้อนแรงอื่น ๆ เข้าร่วมด้วย ขึ้นอยู่กับชนิดวัคซีนที่ฉีดเข้าร่างกาย ยกตัวอย่างเช่น
ข้างหลังฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ คงเจออาการปวดหัว ไข้ อ่อนเพลียในบางราย
หลังฉีดวัคซีนโควิด 19 ก็อาจจะเจอลักษณะของการปวดเมื่อย เจ็บปวดหัว ไข้ อ่อนเพลีย เจ็บปวด บวม แดง บริเวณที่ฉีด
หลังฉีดวัคซีนบาดทะยัก คอตีบ อาจจะเผชิญอาการไข้ เจ็บ บวม แดง ร้อน บริเวณที่ฉีด
โดยอาการกลุ่มนี้นับเป็นอาการข้างเคียงข้างหลังฉีดวัคซีนที่ไม่ร้อนแรง ไม่เป็นอันตราย สามารถรักษาให้ขาดหายได้ และไม่มีผลแทรกซ้อนในระยะยาว ทว่าในกรณีที่มีลักษณะอาการข้างเคียงอื่น ๆ ยกตัวอย่างเช่น หอบเหนื่อย ปากบวม ขาดหายใจยากลำเค็ญ มีตุ่มขึ้นเต็มตัว แขน-ขาอ่อนแรง หรือช็อกหลังฉีดวัคซีน ควรรีบไปเจอแพทย์เพื่อที่จะตรวจสอบอาการโดยด่วนนะคะ
เจ็บแขนข้างหลังฉีดวัคซีน อาการนี้เกิดขึ้นได้เนื่องมาจากอะไร
ช่วงไปฉีดวัคซีนที่แขนพวกเราโดยมากจะมีอาการเจ็บแขนข้างหลังฉีดวัคซีน ซึ่งแพทย์อธิบายว่า วัคซีนคุ้มครองโรคต่าง ๆ ที่ฉีดเข้ากล้ามเนื้อแขน จะผ่านลำดับชั้นกล้ามเนื้อและไขมันเข้าไปสู่ร่างกาย ส่งผลให้เกิดการอักเสบเบา ๆ รอบๆกล้ามเนื้อที่วัคซีนผ่านเข้าไป ซึ่งเป็นกรรมวิธีการกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันร่างกายให้เริ่มดำเนินการงาน หลังฉีดวัคซีนไปแล้วบางคนก็เลยคงจะมีอาการสนองตอบวัคซีนอย่างความรู้สึกปวดแขน และอาจจะมีลักษณะอาการเล็ก ๆ น้อย ๆ อื่น ๆ กับกล้ามเนื้อรอบๆที่ฉีดวัคซีนได้ ดังเช่น เจ็บปวดลามไปถึงหัวไหล่ ข้อศอก หรือเจ็บไปทั้งแขน
ฉีดวัคซีนอย่างไรไม่ให้เจ็บแขน
เราสามารถเตรียมการตัวให้พร้อมตั้งแต่ก่อนฉีด เพื่อจะหลบหลีกลักษณะของการปวดแขนหลังจากฉีดวัคซีนได้ ด้วยเหตุดังกล่าว
1. งดออกกำลังกายหนัก ๆ และงดใช้แขนเยอะเกินไปก่อนวันไปฉีดวัคซีน
2. เฟ้นใส่เสื้อผ้าที่หลวม ๆ บริเวณแขน เพื่อที่จะอำนวยความสบายในการถกแขนเสื้อเวลาจะฉีดวัคซีน และเพื่อที่จะไม่ให้แขนเสื้อรัดแขนเราแน่นจนเกินความจำเป็น
3. ฉีดแขนข้างที่ไม่ถนัด เพื่อจะลดการขยับหรือใช้งานแขนข้างนั้น ๆ
4. ขาดหายใจเข้าลึก ๆ ผ่อนคลาย ทำใจให้สะดวกและสบาย
5. อย่าเกร็งในตอนฉีดวัคซีน โดยคงทำกิจกรรมอื่นเพื่อที่จะเบี่ยงเบนความสนใจจากการฉีดยา ได้แก่ เล่นโทรศัพท์มือถือ เคี้ยวลูกอม มองไปทางอื่น เป็นต้น
แนวทางลดอาการปวดแขนหลังฉีดวัคซีน
หากท้ายที่สุดแล้วยังมีลักษณะอาการปวดแขนหลังฉีดวัคซีน งั้นมาบรรเทาความรู้สึกปวดแขนกันได้เปรียบกว่า ด้วยวิธีต่อไปนี้
1. ลดการออกแรงแขนข้างที่ฉีดวัคซีน อาทิเช่น ไม่ยกของหนัก
2. งดออกกำลังกายหนัก ๆ
3. ประคบเย็นบริเวณที่เจ็บปวดภายใน 24 ชั่วโมงแรกข้างหลังฉีดวัคซีน โดยใช้เจลเย็นหรือผ้าชุบน้ำเย็นจัด ๆ ประคบ เพื่อจะลดลักษณะของการปวดบวม หลังหลังจากนั้นเมื่อณ เวลาผ่านไปค่อยประคบอุ่น เพื่อจะบรรเทากล้ามเนื้อ และเพิ่มการไหลเวียนของเลือด
4. ไม่บีบ นวด คลึงแขนที่เจ็บ เพราะจะยิ่งนำมาซึ่งการทำให้เจ็บปวดแขนเพิ่มมากขึ้น
5. ถ้าเจ็บปวดแขนมาก ๆ สามารถกินยาพาราเซตามอลบรรเทาความรู้สึกปวดได้ทุก 6 ชั่วโมง
6. หากลักษณะของการปวดดีขึ้นแล้ว อุตสาหะยืดเหยียดแขนเบา ๆ เพื่อจะกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดบริเวณแขน ซึ่งจะช่วยผ่อนคลายลักษณะของการปวดแขนไปได้
อย่างไรก็ตาม ลักษณะของการปวดจะดียิ่งขึ้นข้างใน 1-2 วัน แต่ถ้าลักษณะของการปวดแขนไม่ทุเลาเลยภายหลังจากฉีดวัคซีน และเจ็บปวดมากขึ้นเรื่อย ๆ ก็ควรรีบไปพบแพทย์นะคะ
คำเสนอแนะข้างหลังการฉีดวัคซีน
1. ต่อมาการฉีดวัคซีน อาจจะเกิดความรู้สึกปวดบวม แดง และร้อน บริเวณที่ฉีดได้ ผู้ปกครองสามารถให้การดูแลได้โดยการประคบ เย็นด้านใน 24 ชั่วโมงแรกหลังการฉีด และหลังหลังจากนั้นให้ประคบ อุ่นจนกระทั่งอาการจะขาดหาย ถ้ายังชั่วร้ายขึ้น ข้างใน 7 วัน ควรที่จะนำเด็กมา เจอแพทย์
2. คงจะมีไข้ได้ ซึ่งผู้ปกครองสามารถดูแลได้โดยการ เช็ดตัวลดไข้ และให้รับประทานยาลดไข้กรณีเด็กเคยมีประวัติชักจากไข้สูง จึงควร เฝ้าระวังในเรื่องชัก
3. คงกำเนิดผื่นขึ้นตามตัวได้ในวัคซีนบางประเภท เช่น หัด-คางทูม-หัด เยอรมัน หรือมีตุ่มได้ในวัคซีนสุกใส ซึ่งจะสามารถขาดหายได้เอง
4. กรณีฉีดวัคซีน คอตีบ-ไอกรน-บาดทะยัก หลังฉีด คงจะเจอก้อน ไตแข็งรอบๆที่ฉีดได้ อยู่หลายสัปดาห์แต่จะหายเองได้
ผลข้างเคียง “วัคซีน” กำเนิดขึ้นได้หากไม่พินิจุ อาการบวม แดง เป็นไตแข็ง หรือเป็นไข้ พบได้บ่อยได้เสมอไปภายหลังที่พาเจ้าตัวเล็กไปรับวัคซีน แต่เรื่องแค่นี้ก็ทำเอามารดาและบิดาอย่างเรา ๆ ถึงกับกลุ้มใจไม่บางส่วนแล้วจ้ะ อาการต่าง ๆ ที่กำเนิดสังกัดเจ้าตัวเล็กภายหลังได้รับวัคซีนนั้นจะนานับประการตามประเภทของวัคซีนซึ่งจะมีผลให้การชมแลแตกต่างกันไปด้วยค่ะ โดยปฏิกิริยาและผลข้างเคียงของวัคซีนแบ่งออกเป็น 3 จำพวกใหญ่ ๆ ได้แก่
1. ปฏิกิริยาที่กำเนิดขึ้นเฉพาะเจาะจงที่
เจอได้บ่อยมากที่สุดแต่อาการรุนแรงนิดหน่อยที่สุดพบบ่อยในวัคซีนประเภทไร้ชีวิต ดังเช่น วัคซีนคอตีบ บาดทะยัก อาการที่พบได้ค่อนข้างมากคือ เจ็บปวด บวม แดง แต่จะเกิดเจาะจงรอบๆที่ฉีดวัคซีน ดังเช่น ฉีดที่ต้นขาข้างซ้ายปฏิกิริยาก็จะกำเนิดเจาะจงที่ต้นขาข้างซ้าย เป็นต้น
อาการที่หนูเป็น คือ เจ็บปวด บวม แดง ดิ่งจุดที่ฉีดมักกำเนิดขึ้นข้างใน 3 ซม. หลังจากฉีดวัคซีนความเร่าร้อนของอาการออกจะบางส่วน
ช่วยหนูได้โดย ภายหลังฉีดวัคซีนจำพวกนี้คุณพ่อคุณแม่ไม่ต้องทำอะไรเลยจ้ะไม่ควรต้องนวดหรือคลึงด้วยเหตุว่าจะก่อให้ลูกเจ็บเพิ่มขึ้น อาการปวด บวม แดงจะหายไปเองข้างใน 1-3 วัน แต่หากลูกเจ็บปวดมากหรือมีอาการบวมมากคงจะประคบด้วยน้ำแข็งได้
ระวัง! หากจุดที่บวม แดง หรือเป็นไต กำเนิดเป็นแผลหรือติดเชื้อจนเป็นหนอง หรือถ้าพินิจว่าเด็กไม่ขยับแขนขาข้างที่ฉีดวัคซีนหรือขยับได้ลดน้อยลงคุณพ่อคุณแม่ควรพาไปเจอคุณหมอค่ะ
2. ปฏิกิริยาทั่วๆไป
ส่วนมากจะกำเนิดกับวัคซีนที่มีชีวิต คือ วัคซีนที่ยังมีชีวิตแต่เชื้อถูกสร้างลายให้มีความร้อนแรงลดลง ยกตัวอย่างเช่น วัคซีนหัด หัดเยอรมัน คางทูม สุกใส ปฏิกิริยาที่เกิดจะมากกว่าวัคซีนชนิดที่ไร้ชีวิต คือ เมื่อฉีดเข้าไปแล้วเชื้อโรคอ่อน ๆ จะยังมีการแบ่งตัวข้างในร่างกายส่งผลให้ร่างกายมีการโต้ตอบต่อเชื้อนั้น
อาการที่หนูเป็น จะมีไข้ อ่อนเพลีย เจ็บกล้ามเนื้อ ปวดศีรษะ เบื่ออาหาร โดยมากมักกำเนิด 1-2 สัปดาห์ข้างหลังรับวัคซีน
ช่วยหนูได้ ให้ลูกกินยาลดไข้ดังที่คุณหมอจัดมาหมั่นเช็ดตัวและให้ลูกพักมาก ๆ อาการพวกนี้จะดีขึ้นเองค่ะ
ระวัง! อย่าทำให้ลูกมีไข้สูงเนื่องจากว่าอาจจะส่งผลให้ลูกชักได้
3. ปฏิกิริยาการแพ้วัคซีน
คงจะมีต้นเหตุจากการแพ้ตัววัคซีน หรือแพ้ส่วนประกอบในตัววัคซีนก็ได้ซึ่งพบได้น้อยประมาณ 1 : 500,000 แต่ความเร่าร้อนคงมากจนกระทั่งลำดับชั้นเป็นอันตรายต่อชีวิตได้ค่ะ
อาการที่หนูเป็น หากแพ้แบบร้อนแรงจะเกิดอาการรวดเร็วมากข้างหลังรับวัคซีนข้างในไม่กี่นาทีหรือคงอาจจะเป็นชั่วโมงก็ได้เช่นกัน อาการที่เผชิญส่วนใหญ่ คือ มีผื่นลมพิษขึ้นหรืออาจจะบวมรอบตา รอบคอ มีอาการเหมือนหายใจไม่ออก หายใจลำบาก หายใจมีเสียงวี้ด และอาจจะร้อนแรงถึงขั้นความดันโลหิตต่ำและช็อกไปเลยได้ ถ้าคุณพ่อคุณแม่พินิจปรากฏก็ควรรีบพาไปหาคุณหมอนะคะ
ระวัง! ถ้าลูกมีความเป็นมาการแพ้ไข้จะรับวัคซีนที่สำคัญตัวหนึ่งมิได้ คือ วัคซีนไข้หวัดใหญ่ด้วยเหตุว่ามีองค์ประกอบของไข้อยู่
พาลูกไปรับวัคซีนครั้งต่อมา อาจจะไม่ส่งผลให้กลุ้มใจอีกแล้วใช่หรือเปล่าคะ เพราะเมื่อรู้สาเหตุ หมั่นพินิจอาการ บริบาลถูกเคล็ดวิธี และถ้าอาการชั่วร้ายขึ้นก็รีบพาไปหาคุณหมอ เพียงเท่านี้ก็ช่วยลูกบางส่วนห่างไกลจากอาการข้างเคียงต่างๆ และยังได้รับภูมิคุ้มค่ากันที่ดีจากวัคซีนอีกด้วยค่ะ
วัคซีนชนิดไม่มีชีวิต
ข้างหลังรับวัคซีนวัณโรคที่ต้นแขนซ้าย (วัคซีนวัณโรคเป็นวัคซีนที่มีชีวิต) ซึ่งคุณหมอจะฉีดให้ข้างหลังคลอดคงประสบว่ามีอิทธิพลข้างเคียงจากวัคซีนได้ ร้อยละ 1-2 โดยจะเจอเป็นฝีหนองต่อมน้ำเหลืองโตเฉพาะเจาะจงที่และตำแหน่งที่ฉีดเป็นตุ่มนูนแตกเป็นแผลสังกัดว่าภูมิต้านทานของเด็กคืออะไรจ้ะ
เด็กปกติที่มีภูมิต้านทานดีอาการเหล่านี้จะไม่มากและไม่รุนแรงแต่หากมีภูมิคุ้มค่ากันผิดพลาด ดังเช่น มีการติดเชื้อเอชไอวี (เอดส์) ซึ่งเด็กในพวกนี้ภูมิต้านทานจะชั่วร้าย พอรับวัคซีนเชื้อเป็นเข้าไป (วัคซีนเชื้อเป็น คือ การนำเชื้อโรคมาเพาะนำมาซึ่งการทำให้ฤทธิ์อ่อนลงไม่ก่อโรคแต่กระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิต้านทานได้) ก็จะทำให้ผลข้างเคียงเกิดมากมายยิ่งกว่าธรรมดา อย่างเช่น อาจจะเป็นแผลใหญ่ หรือหนองไหลจากแผล ฯลฯ
อ๊ะอ๊ะ…อย่าละเลย
– อย่าเผลอเพลินสมุดวัคซีน หากคุณพ่อคุณแม่ไม่นำสมุดประจำตัววัคซีนไปด้วยผลเสียจะกำเนิดขึ้นอยู่กับลูกจ้ะทำให้ลูกมีจังหวะรับวัคซีนไม่ครบได้ค่ะ เพราะว่าบางโอกาสคุณพ่อคุณแม่คงจะไม่ได้พาลูกไปรับวัคซีนที่โรงพยาบาลเดิมตลอด
– ทราบข้อมูล คุณพ่อคุณแม่ต้องรู้ดีว่าวัคซีนที่กำลังจะฉีดให้ลูกในแต่ละครั้งเป็นวัคซีนอะไรทรงอิทธิพลข้างเคียงเช่นไร หากคุณหมอไม่ได้พูดคุณพ่อคุณแม่ก็ควรจะตามรายละเอียดด้วยนะคะ
– กระทำตามคำแนะนำของแพทย์ และเฝ้าระวังอาการข้างเคียงที่กำเนิดสังกัดลูก